یکی از قدیمی ترین روش های گرمایش منزل استفاده از شوفاژ است. به طور کلی، حرارت رادیاتورها از طریق جابه جایی در هوای اتاق گرما ایجاد می کند. به این صورت که هوای گرم بالای رادیاتور شوفاژ که سبک تر است به طرف بالا حرکت نموده و هوای سرد جایگزین آن می شود و این چرخش دائمی در جریان هوا، باعث گرم شدن اتاق می شود.
آب موجود در رادیاتور شوفاژ در سیستم حرارت مرکزی توسط تجهیزاتی مثل مشعل و پمپ گرم می شود و آب گرم شده در موتورخانه به قسمت های مختلف ساختمان هدایت می شود و وارد رادیاتورهای هر قسمت می شود؛ این آب زمانی که دمای آن کاهش می یابد دوباره به موتورخانه هدایت می شود تا گرم شود و این چرخه بارها تکرار می شود. بهترین مکان برای استفاده از رادیاتور شوفاژ مکان هایی است که خیلی نیاز به کنترل دما و رطوبت ندارد، چرا که رادیاتور شوفاژ قابلیت تنظیم درجه حرارت و رطوبت محیط را ندارد و میزان رطوبت نسبی اتاق را کاهش می دهد.
رادیاتورها از نظر شکل ظاهری پره ای، تخت (پانلی) و لوله ای می باشند . جنس رادیاتورها نیز می تواند از انواع فولاد، چدن و آلمینیوم باشد. ( اخیرا در رادیاتورهای پنلی دکوراتیو از سنگ و شیشه نیز استفاده می شود )
رادیاتور پانلی
این رادیاتورها در اکثر مواقع از جنس فولاد می باشند. استفاده از این نوع رادیاتور امروزه رواج زیادی پیدا کرده است. به طور کلی رادیاتورهای فولادی پانلی از نظر راندمان و کارایی بهترین نوع رادیاتور هستند.
برخی از ویژگیها و مزایای این نوع رادیاتورها بشرح ذیل میباشد:
یکنواختی بیشتر در تولید گرما نسبت به رادیاتورهای پره ای
داشتن سطح تابش یکنواخت و گسترده و بالطبع گرمای تابشی بیشتر نسبت به انواع رادیاتور های پره ای (توضیح اینکه گرمایش تابشی نسبت به گرمایش همرفتی برای بدن انسان دلپذیرتر است.)
زیبایی و تناسب با اغلب طرحهای دکوراتیو
نصب یکپارچه و آب بندی خوب
امکان نصب از هر طرف رادیاتور
امروزه طراحان در کشورهای مختلف رادیاتورهای پنلی را به گونه ای می سازند که علاوه بر خاصیت گرمادهی می توان از آنها به المان تزیینی یاصنایع دستی در دکوراسیون اتاق نیز استفاده کرد. جنس این رادیاتورها می تواند از شیشه، سنگ و یا فولاد باشد.
معایب رادیاتورهای پانلی به شرح زیر است :
به علت استفاده از فولاد، امکان زنگ زدن و سوراخ شدگی نسبت به انواع آلومنیومی به ویژه در بلند مدت وجود دارد.
در صورت آسیب دیدن یا سوراخ شدن پانل، امکان تعمیر مقرون به صرفه تقریبا وجود ندارد. (کل پنل باید تعویض شود.)
امکان افزایش یا کاهش ظرفیت حرارتی یک پانل وجود ندارد. ( در چنین مواردی می توان با استفاده از پانل رادیاتور جداگانه ، ظرفیت حرارتی را افزایش داد. )
رادیاتور پره ای :
در این نوع رادیاتورها، هر پره دارای ارزش حرارتی مشخصی است و با افزایش یا کاهش تعداد پره ها، می توان ظرفیت گرمادهی متناسب با فضای مورد نظر را به دست آورد. به ترکیب چند پره رادیاتور یک بلوک می گویند. به طور معمول جنس رادیاتورهای پره ای از آلیاژهای آلومنیوم می باشد. برخی از ویژگیها و مزایای رادیاتورهای پره ای بشرح ذیل میباشد:
امکان تغییر تعداد پره ها و در نتیجه امکان افزایش یا کاهش ظرفیت حرارتی بلوک رادیاتور.
امکان تعویض پره های آسیب دیده
مقاومت بیشتر نسبت به فولاد در برابر زنگ زدگی
پره رادیاتورهای آلومینومی به علت داشتن سطح تماس بیشتر نسبت به انواع چدنی و فولادی و از طرف دیگر به علت هدایت بهتر ( ضریب هدایت آلومینیوم بیشتر از چدن و آهن است)، تبادل حرارتی بهتری نسبت به رادیاتورهای فولادی و چدنی دارد .
رادیاتور آلومینیومی از لحاظ قیمت نسبت به انواع چدنی و فولادی گران تر می باشد و معمولا در فضاهایی که رطوبت زیاد دارد، مانند حمام ها باید حتما از رادیاتور آلومینیومی استفاده کرد.
رادیاتور فولادی :
رادیاتورهای فولادی به صورت یک بلوک غیر قابل تفکیک تولید میشوند. یعنی در خارج از کارخانه نمی توان به آنها پره اضافه کرد و یا کم نمود. (بر خلاف رادیاتورهای آلومینیومی ) این رادیاتورها از ورق آهن و به دو صورت صفحه و پره ساخته می شود.
نوع صفحهای آن از دو ورق پرس شده روی هم که آب گرم در بین آن دو جریان دارد درست شده است و در جاهایی که استقرار وسایل پخش حرارت ایجاد اشکال می کند استفاده می گردد.
رادیاتور حوله خشک‌کن
این نوع رادیاتور شوفاژ معمولا در حمام نصب می شود و کاربرد آن گرم کردن فضای حمام و خشک کردن حوله و لوازم جانبی است. پنل های این رادیاتور به صورت افقی قرار می گیرد تا حالت پلکانی داشته باشد و حوله به راحتی بر روی آن قرار بگیرد.
رادیاتور قرنیزی
رادیاتور قرنیزی نسل جدیدی از رادیاتور شوفاژ به شمار می رود. این نوع رادیاتور به جای قرنیز قرار می گیرد. به شکل ورق نازکی از آلومینیوم است که از پشت آن لوله های آب گرم رد می شود. میزان فضای کمی اشغال می کند و گرمای یکنواختی در فضا ایجاد می کند.
رادیاتور تزئینی
همان‌طور که از نام آن پیداست این نوع رادیاتور شوفاژ برای خلق فضایی مجلل و باشکوه استفاده می‌شود. شما می‌توانید مناسب با دکور منزلتان طرح موردنظرتان را انتخاب کنید. این رادیاتورها به نام رادیاتورهای دکوراتیو هم معروف‌اند. رادیاتورهای تزئینی مانند یک قاب هستند که لوله‌های آب گرم از پشت آن عبور می‌کند.
رادیاتور برقی
این رادیاتورها به سیستم مرکزی متصل نیستند و گرمای خود را با انرژی برق تولید می کنند. ظاهر آن ها معمولا مشابه رادیاتورهای پره ای یا به صورت اشکال تزئینی است. البته به دلیل این که هزینه برق مصرفی بالا می رود از این رادیاتور استقبال بالایی نمی شود.
در انتخاب رادیاتور شوفاژ به این نکات دقت کنید
اولین نکته محاسبه دقیق بارهای حرارتی و حرارت مورد نیاز محل مورد نظر توسط یک کارشناس است که این محاسبه می تواند هزینه های اضافی شما را کاهش دهد.
نکته بعد اینکه سعی کنید رادیاتورها را در قسمت هایی از ساختمان که سرما ورود پیدا می کند به ساختمان تعبیه کنید، مثل زیر پنجره ها و نزدیک جداره های خارجی بنا.
در انتخاب شیرها دقت کنید و بدانید که اگر از شیرهای ترموستاتیک استفاده کنید، هزینه قبوض شما کاهش پیدا می کند و به عمر موتورخانه و پکیج تان هم افزوده می شود، همچنین اگر شما شیر هواگیری خودکار نصب کنید، عمل هواگیری به سهولت انجام می شود و خطر نشت آب به مبلمان و اثاثیه را کاهش می دهد. هواگیری مناسب باعث افزایش عمر کلیه تجهیزات می شود.
در مورد رادیاتورهای پره ای مدلی را انتخاب کنید که در بازار به وفور از آن مدل موجود باشد تا اگر در آینده در صورت آسیب دیدن خواستید یک پره بخرید، دچار مشکل نشوید. علاوه بر این یادتان باشد که هرچه عرض پره بیشتر باشد، بلوک رادیاتور جمع و جورتر و زیباتر خواهد شد؛ بنابراین بهترین سایز رادیاتور پره ای نوع ۸ سانتیمتری آن است.
حواستان باشد که فاصله حداقلی رادیاتور با دیوار و کف را حفظ کنید، چون عدم رعایت این فاصله باعث کاهش راندمان رادیاتور می شود.
دقت کنید که تمیز کردن سطوح رادیاتورها باعث افزایش راندمان حرارتی آن و کاهش دوده زدن و سیاه شدن دیوار اطراف رادیاتور می شود، همچنین سعی کنید تا جایی که ممکن است فضای اطراف رادیاتور شوفاژ باز باشد تا هوا بهتر گردش کند.یکی دیگر از مزایای رادیاتور استفاده از رادیاتورهای حوله خشک کن در فضاهایی مانند حمام و سرویس بهداشتی است که هم رطوبت را کم می کند و هم حوله البسه نم دارتان را می توانید خشک کنید و امروزه هم مدل های دکوراتیو زیبایی در بازار وجود دارد که شما می توانید متناسب با دکور حمام خود حوله خشک کنی انتخاب کنید.
سؤالات متداول
آیا امکان تعویض پره‌های رادیاتور هست؟
اگر رادیاتور شوفاژ شما آلومینیومی باشد بله ولی اگر از رادیاتور فولادی استفاده می کنید به دلیل این که از جوش استفاده شده است امکان تعویض قطعه وجود ندارد.
طول عمر کدام‌یک از جنس‌های رادیاتورها بیشتر است؟
رادیاتورهای آلومینیومی طول عمر و دوام بالایی نسبت به سایر گزینه ها دارند.
میزان گرمای رادیاتورهای تزئینی چقدر است؟
در ساخت این رادیاتورها چون از آلومینیوم و شیشه استفاده می شود می توان گفت گرمای مطلوبی دارند.
مناسب ترین محل برای قرار دادن رادیاتور شوفاژ کجاست؟
زیر پنجره ها، مجاور دیوارهای خارجی، نزدیک درب ورودی، درب تراس و حیاط خلوت ازجمله جاهای مناسب است.
چطور می‌توان دمای اتاق را کنترل کرد؟
با استفاده از شیر ترموستات شما می توانید حرارت رادیاتورها را کم یا زیاد کنید.
