راهنمای خرید کارت گرافیک

کارت گرافیک قطعه ای در  PC و یا لپ‌تاپ است که وظیفه پردازش تصاویر را به عهده دارد. واحد پردازش گرافیکی یا همان (GPU(Graphics Processing Unitداده‌ها را پردازش کرده و آنها را برای نمایش در مانیتور آماده می‌کند. در انتخاب یک کارت گرافیک مناسب فاکتورهای زیادی پیش رو هستند که در ادامه به بررسی هر یک می‌پردازیم، پس با ما همراه باشید.

فاکتورهای پایه در کارت گرافیک

گزینه‌های زیادی در انتخاب کارت گرافیک سهیم هستند و هر یک مرتبط با یک زمینه کاری هستند اما مهم‌ترین مواردی که باید به آنها توجه کرد در زیر به صورت لیست آورده شده‌اند که در ادامه به بررسی هر یک می‌پردازیم:

• فرکانس( کلاک) پردازنده گرافیکی GPU
• تعداد Shading Unit، TMU  و ROP
• فرکانس( کلاک) حافظه کارت گرافیک
• نوع حافظه
• پهنای باند حافظه
• حجم حافظه
• نوع رابط PCIe

سخت‌افزار فعلی خود را چک کنید

کارت گرافیک قطعه‌ای است که یک‌تنه مسئولیت تامین خروجی تصویر کامپیوتر را بر عهده دارد. اگر کارت گرافیک خوب باشد، تصویر خوبی خواهید داشت؛ اما اگر ضعیف باشد مجبورید باقی عمرتان با تصویری سر و کله بزنید که اصلا روان پخش نمی‌شود. اما با وجود این که قدرت کارت گرافیک مهم است، به تنهایی نمی‌تواند تضمین‌کننده‌ی بهترین تجربه‌ی گرافیکی باشد. به غیر از کارت گرافیک، پردازنده‌ی مرکزی (CPU) و حافظه‌ی اصلی (RAM) هم در عملکرد کامپیوترها تاثیرگذار هستند. به همین دلیل باید بدانید عمر قطعاتی که درون کامپیوترتان به کار رفته چقدر است و در چه کلاس عملکردی طبقه‌بندی می‌شوند. اصلا شاید لازم باشد این دو قطعه را هم آپگرید و از نمونه‌های جدیدتری که قدرت و سرعت بالاتری دارند استفاده کنید. یکی از فاکتورهایی که باید در زمان خرید کارت گرافیک جدید مدنظر قرار دهید، مقدار حافظه رم است. به غیر از حافظه‌ی گرافیکی که روی خود کارت گرافیک نصب می‌شود و تا مدت‌ها به عنوان اصلی‌ترین فاکتور خرید این کارت‌ها به حساب می‌آمد، باید به میزان رم کامپیوترتان هم دقت کنید. میزان رم گرافیکی ارتباط تنگاتنگی با رم اصلی کامپیوتر دارد و بهتر است با آن هم‌خوانی داشته باشد. قانون نانوشته‌ای در این زمینه وجود دارد که می‌گوید رم نصب شده روی مادربرد یک کامپیوتر باید حداقل دو برابر رم کارت گرافیک باشد. یعنی اگر کارت گرافیک‌ تان ۴ گیگابایت رم دارد، حداقل رم کامپیوترتان باید ۸ گیگابایت باشد. ولی اگر یک کارت گرافیک ۸ گیگابایتی را در کنار ۸ گیگابایت رم استفاده کردید، کسی به شما نخواهد خندید! این کار هیچ اشکالی ندارد.

منبع تغذیه یا همان پاور کامپیوترتان را چک کنید

کارت گرافیک قطعه‌ای است که به تنهایی تعیین می‌کند حداقل به چه منبع تغذیه‌ای نیاز دارید و از این جهت، ارزش و احترام خاصی را به خود معطوف می‌کند. کارت‌های گرافیکی به دلیل این که یک کامپیوتر کامل را درون خود میزبانی می‌کنند و قدرت پردازشی‌شان چند ترافلاپس (TFLOPS) است، مصرف برق زیادی دارند. در دوره و زمانه‌ی فعلی، کمتر کارت گرافیکی را می‌توان پیدا کرد که به منبع تغذیه‌ای کمتر از ۳۰۰ وات نیاز داشته باشد. منظورمان آن پاورهای چند صد وات بدون نام و نشانی که در بازار به قیمت‌های بسیار کم فروخته می‌شوند نیست. پاورها باید بتوانند برق مورد نیاز را به صورت پیوسته با بالاترین پایداری و کمترین ریپل ارائه دهند. این کار تنها از محصولات برندهای معتبر (مثل GREEN و Cooler Master و Thermaltake) ساخته است. کارت‌های گرافیکی با پردازنده‌ی GTX 1050 به ۳۰۰ وات توان نیاز دارند و مدل‌های قوی‌تر مثل GTX 1080 به پاور کمتر از ۵۰۰ وات، نگاه هم نمی‌کنند. شما ترجیحا پاوری بخرید که گواهینامه‌ی ۸۰ Plus  (حداقل Bronze) داشته باشد و تعداد خروجی ۶ پین و ۸ پین مناسبی هم ارائه دهد. وجود حداقل یک خروجی ۶ پین و یک خروجی ۸ پین توصیه می‌شود.

فرکانس( کلاک) پردازنده گرافیکی GPU

وظیفه اصلی پردازش اطلاعات به عهده پردازنده روی کارت‌ گرافیک است که به آن GPU می‌گویند. GPU‌ها عملکردی مشابه پردازنده‌ها دارند و هر یک حاوی تعدادی هسته و واحد‌های مختلف هستند. برای مثال در کارت GTX 960 از تولیدات انویدیا GTX 960 نام پلتفرم کارت گرافیک است که شامل پردازنده گرافیکی، نوع حافظه، پهنای‌باند و رابط PCIe می‌شود و پردازنده آن یا همان GPU، دارای معماری GM 107 است. پس زمانی که نوع پلتفرم کارت گرافیکی مشخص شود تا حدود زیادی می‌توان عملکرد آن را برآورد کرد. برای درک بهتر این موضوع تصویر زیر را مشاهده کنید.

اما فرکانس GPU مفهومی مشابه با فرکانس در پردازنده ها یا همان CPUها دارد. سرعت کلاک GPUها معمولا با واحدهای MHz یا GHz (مگاهرتز یا گیگاهرتز) بیان می شود که میزان چرخه‌ها در واحد زمان را نشان می‌دهد. هر چه میزان این فرکانس بیشتر باشد بهتر است، اما باید توجه داشت که این موضوع تنها عامل مشخص کننده قدرت یک کارت گرافیک نیست. در واقع فرکانس مشخص می‌کند چه تعداد پردازش در واحد زمان انجام می‌شود. یکی از تفاوت‌های پردازنده گرافیکی و پردازنده مرکزی سیستم به همین فرکانس مرتبط است و در کارت‌های گرافیکی از فرکانس پایین‌تری استفاده می‌شود.

آن‌قدرها به خالی شدن جیب‌تان فکر نکنید!

همیشه کارت‌های گرافیکی را به سه دسته‌بندی کلی تقسیم می‌کنند: کارت‌های گرافیکی اقتصادی، کارت‌های میان‌رده و کارت‌های گرافیکی حرفه‌ای. با وجود این که این کارت‌ها از نظر قیمتی با یکدیگر فاصله‌ی زیادی دارند، در حالت منطقی باید حدود ۳۰ درصد از هزینه‌ی یک کامپیوتر کامل را به خود اختصاص دهند. ترجیح این است که به کارت‌های اقتصادی فکر نکنید و حداقل یک کارت گرافیکی میان‌رده را نشانه بروید. چرا که در صورت خرید یک کارت گرافیکی معمولی نهایتا می‌توانید تا یکی – دو سال بازی‌ها را با کیفیت معمولی بازی کنید و بعد از آن دوباره نیاز به آپگرید کردن سیستم خواهید داشت. آن ضرب‌المثل معروف انگلیسی را که می‌گوید «هنوز آن قدر پولدار نشده‌ام که جنس ارزان بخرم» را در ذهن داشته باشید و هرگز فکر نکنید می‌توانید با خرید کارت گرافیک ارزان در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید. پس لطفا یک کارت رده بالا بخرید و تا مدت‌ها از بازی‌کردن لذت ببرید.

فرکانس( کلاک) حافظه کارت گرافیک

تعریفی کاملا مشابه با کلاک GPU دارد با این تفاوت که اینبار چرخه ها در حافظه کارت گرافیک صورت می‌گیرد. کلاک (فرکانس) حافظه از این جهت اهمیت دارد که روی پهنای باند تاثیر می‌گذارد. هر چه فرکانس حافظه بالاتر باشد محتوای درون حافظه با سرعت بیشتری در اختیار سایر قسمت‌ها قرار می‌گیرند. حافظه ها معمولا به صورت DDR هستند به این معنا که در یک چرخه می توانند دوبار عمل خواندن و نوشتن را انجام دهند برای مثال اگر کارت گرافیکی دارای ۵۰۰ مگاهرتز فرکانس حافظه باشد در حالت موثر مقدار آن در ۲ ضرب شده و به ۱۰۰۰ مگاهرتز می رسد. بنابراین هر چه فرکانس بالاتری در اختیار باشد پهنای باند نیز افزایش یافته و سرعت خواندن و نوشتن افزایش می یابد که در نتیجه رزولوشن بیشتری همراه با تصاویر شفاف تر و با نویز کمتر دریافت خواهیم کرد. در کارت‌های گرافیک جدید که طی سال‌های اخیر معرفی شده‌اند این ضریب به چهار رسیده است و در واقع زمانی که فرکانس حافظه یک کارت با مقدار ۶ هزار مگاهرتز مطرح می‌شود می‌توان دریافت که کلاک فیزیکی حافظه معادل ۱۵۰۰ مگاهرتز است.

نوع حافظه

حافظه‌های موجود در گرافیک‌های موجود در بازار به دو نوع DDR3 و GDDR5 تقسیم بندی می شوند. نوع حافظه با سرعت کلاک موثر حافظه و پهنای باند آن رابطه مستقیم دارد. هنگامی که نوع حافظه DDR3 باشد با توجه به مقدار کلاک حافظه حداکثر ۳۰ گیگابایت برثانیه پهنای باند خواهیم داشت در حالی که در GDDR5 مقدار پهنای باند تا ۳۸۴ گیگابایت بر ثانیه نیز می رسد. پس در انتخاب کارت گرافیک خود باید به به این نکته توجه کرد که کارت انتخابی از نوع حافظه GDDR5 باشد زیرا در این نوع حافظه مقادیر کلاک در ۴ ضرب می شوند (در DDR3 مقادیر در ۲ ضرب می شدند). در واقع حافظه‌های DDR3 از فرکانس پایین‌تری استفاده می‌کنند لذا این مقدار روی عملکرد آنها موثر است اما در مقابل قیمت این حافظه‌ها پایین‌تر از انواع GDDR5 است و معمولا در مدل‌های ارزان و متوسط استفاده می‌شوند.

البته نوع جدیدی از حافظه‌ها هم تحت عنوان HBM به تازگی توسط AMD در کارت گرافیگ‌های سری Fury استفاده شده که پهنای باند اسمی ۵۱۲ گیگابایت بر ثانیه را می‌تواند پشتیبانی کند.

قابلیت SLI و CrossFire:

SLI (در انویدیا) و CrossFire (در AMD) دو قابلیت مشابه هستند که امکان استفاده از دو یا چند کارت گرافیک به صورت همزمان را فراهم می‌کنند. در این حالت برای افزایش توان گرافیکی می‌توان دو کارت را در کنار هم قرار داد تا سرعت بیشتری در اجرای بازی‌ها و پردازش محتوا داشته باشند. افرادی که کاربردهای گرافیکی سنگین و رندرگیری های طولانی در نرم افزارهای سه‌بعدی‌ دارند از این قابلیت‌ها بهره زیادی می توانند ببرند. بنابراین موقع خرید کارت گرافیک باید به این موضوع نیز توجه کرد که کارت مورد نظر از این قابلیت پشتیبانی کند. این قابلیت در PC ها قابل درسترس‌تر است اما با این وجود لپ تاپ هایی با این قابلیت عرضه شده اند. برای مثال Y510 از لنوو که از گرافیک های GT 750M به صورت SLI استفاده می کرد.

کارت گرافیک درست را انتخاب کنید

به آخرین مرحله رسیدیم. شما تا حالا دیگر باید سخت‌افزارتان را چک کرده باشید و بدانید آن داخل دقیقا چه خبر است. پول‌هایتان را هم حسابی جمع کرده‌اید و برای خرید یک کارت گرافیکی خوب، مصمم هستید. حالا به احتمال زیاد این سوال به ذهن‌تان خطور کرده که کارت گرافیک ان‌ویدیا بخرید یا ای‌ام‌دی. راستش را بخواهید خیلی‌ها بر سر این دوراهی گیر می‌کنند. انتخاب بین این دو برند، مشابه انتخاب پردازنده‌ی اینتل یا ای‌ام‌دی نیست که نتیجه‌ی نهایی از پیش مشخص باشد. چرا که پردازنده‌های گرافیکی این دو برند، کاملا با یکدیگر قابل مقایسه هستند و برای هر مدلی از یک برند، مدلی رقابتی در برند دیگر وجود دارد.

سری ۱۰ ان‌ویدیا از عملکرد شگفت‌انگیزی برخوردار است و مصرف برق خیلی کمی هم دارد. ان‌ویدیا درایورهای خود را خیلی زود به زود بروز می‌کند و آخرین اصلاحات را در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهد تا بتوان کارایی بهتری را از کارت گرافیکی دریافت کرد. در سمت مقابل، کارت‌های ای‌ام‌دی ارزان‌تر هستند و مزیت رقابتی‌شان در قیمت کمتر آنها است. اما باید در نظر داشت که مدل‌های RX 480 و RX 470 ای‌ام‌دی که بهترین مدل‌های این برند هستند، کمی پایین‌تر از مدل GTX 1060 ان‌ویدیا قرار می‌گیرند؛ پردازنده‌ای که خودش مدل ضعیف‌ شده‌ی GTX 1080 و GTX 1070 است.

اما می‌خواهیم چند مدل محبوب و پرطرفدار را به شما معرفی کنیم. برای بازی‌کننده‌هایی که می‌خواهند کارت گرافیکی ارزان بخرند تا بتوانند بازی‌ها را با دقت خوبی بازی‌ کنند، کارتی با پردازنده‌ی GTX 750 Ti یا RX 460 انتخاب خوبی است. این دو مدل به برق مجزای ۶ پین یا ۸ پین هم نیاز ندارند و با انتخاب آنها، به آپگرید منبع تغذیه هم نیاز پیدا نخواهید کرد. راستی مدل جدید GTX 1050 ان‌ویدیا که به تازگی روانه‌ی بازار شده، از دو مدل قبلی به مراتب بهتر است. در گروه متوسط یا میان رده، انتخاب مدلی با پردازنده‌ی گرافیکی GTX 1060 بهترین کار ممکن است. این کارت گرافیک قیمت بسیار مناسبی دارد و تا مدت‌ها می‌تواند بازی‌ها را در کیفیت عالی برایتان اجرا کند. معادل این پردازنده در تولیدات ای‌ام‌دی، RX 480 است که انتخاب آن هم کاری عقلانی است. در گروه حرفه‌ای هم که دیگر تکلیف مشخص است. اگر به اندازه‌ی کافی پول دارید، یک کارت با GTX 1070 بخرید و اگر پول‌تان از به اندازه‌ی کافی هم بیشتر است، به جز GTX 1080 به چیز دیگری فکر نکنید. اگر در چنین شرایطی هستید، می‌توانید دو عدد GTX 1070 را هم با هم SLI کنید و قدرت پردازشی بیشتری به دست آورید.