راهنمای خرید زودپز

امروزه سرعت یکی از ارکان مهم و تکنیکی آشپزی به ویژه برای خانم های خانه داری که خارج ازخانه نیز شغلی در اختیار دارند به شمار میرود . به همین دلیل است که پای دستگاه هایی که سرعت بیشتری به انجام عملیات آشپزی میدهند هرروز بیشتر از قبل به آشپزخانه ها باز میشود. یکی از این دستگاه های محبوب که سالهاست یار و همدم خانم های خانه دار، اعم از شاغل و غیر شاغل است زودپز است . دستگاهی که برخلاف سایر کالاهای قدیمی آشپزخانه ، همچنان محبوب است و از گردونه خارج نشده است. قابلمه ای جادویی که مواد غذایی را در مدت کوتاهی میپزد و آماده می کند .

زودپز چیست ؟

زودپزها از لوازم آشپزخانه محبوب و کارآمد هستند که مدت زمان زیادی ست در عرصه آشپزخانه ها به خدمت مشغولند. این دیگ های محبوب میتوانند کاری کنند که غذا ظرف مدت بسیار کوتاهی نسبت به ظروف معمولی پخته شود . به همین دلیل در شرایط فعلی اکثر خانم های خانه دار از آن استفاده میکنند .

نحوه کاربا این دستگاه به این صورت است که دیگ های زودپز با فشار بخار آب کار میکنند و به همین دلیل غذا بسیار سریع درا ین دیگ های بخار می پزد.

زودپزها چه ‌طور کار می‏ کنند؟

در دیگ‏ های زودپز، مواد غذایی در یک ظرف در بسته و تحت فشار پخته می ‏شوند. با این روش، سرعت پخت افزایش پیدا می‌ کند و غذا در زمان کوتاه‏ تری آماده می‌ شود. هر مایعی در یک دمای خاص به جوش می ‌آید و این دما که به دمای جوش معروف است، برای آب 100 درجه سانتی‌ گراد است. نقطه جوش مایعات با بالارفتن فشار افزایش می‏ یابد و با پایین آمدن فشار کاهش پیدا می‌ کند، در واقع اساس کار دیگ‏ های زودپز هم همین است. وقتی غذا را همراه مقداری آب در داخل ظرف می ‌ریزیم و به آن حرارت می ‌دهیم، آب شروع به جوشیدن و بخار شدن می‌ کند. به تدریج بخار آب در داخل ظرف بیشتر می‌ شود و موجب بالا رفتن فشار داخل ظرف می‌ شود، در نتیجه، نقطه جوش آب با افزایش فشار، بالا می ‌رود و به 130 درجه سانتی ‌گراد می ‌رسد. قرار گرفتن مواد غذایی در دمای بالا سرعت طبخ را بالا برده و موجب می ‏شود تا غذا در زمان کوتاه ‏تری بپزد.

بهترین اندازه برای زودپز کدام است؟

بیشتر زودپزها براساس میزان حجم مایعی که در آنها جا می گیرد فروخته می شوند، این در حالی است که معمولا حجم قابل استفاده از آنها برای پخت غذا بین ½ تا 3/1 این مقدار است و این به نوع غذا و حجم آن پس از پخته شدن بستگی دارد. و همیشه مقداری فضایی خالی در داخل زودپز برای حضور بخار ضروری است. اگرچه زودپزها در اندازه های مختلفی وجود دارند ولی اندازه های حدود4،6، و 8 لیتری معمول هستند.

4 لیتر:

اندازه مناسبی برای 2 نفر و نیز مناسب جهت تهیه یك وعده غذا خانواده می باشد. غذای مورد نیاز 2 نفر را همیشه می توان توسط یك زودپز 4 لیتری آماده كرد.
6 لیتر:

اندازه معمول برای خانواده ها می باشد. برای تهیه بیشتر غذاها استفاده می شود و نیز بیشتر روش های تهیه غذا بر اساس زودپز 6 لیتری تهیه می شوند.

8 لیتری:

برای خانواده های بزرگتر اندازه 8 لیتری مناسب می باشد.

دسته زود پز:

بهتر است زودپزهایی را انتخاب کنید که یک دسته بلند در یک سمت و دسته کوتاهی در سمت دیگر دارند چون در این صورت امکان باز و بسته کردن در راحت تر بوده و حمل و نقل و جا به جا کردن ظرف بهتر انجام می شود. در ضمن بلند بودن دسته موجب می شود دسته ظرف خیلی داغ نشود و هنگام برداشتن ظرف ناگهان از دست تان رها نشود.

تنظیم کننده فشار زودپز:

هر دستگاه زودپز باید دارای وسیله ای برای نشان دادن و کنترل فشار داخل دیگ آن باشد. به طور عمده سه نوع کلی برای تنظیم کننده زودپز وجود دارد اولین نوع, تنظیم کننده سوپاپی وزنی است(معمولا به آن سر جنبان گفته می شود). نوع دوم تکامل یافته نوع اول است و نوع سوم تنظیم کننده سوپاپی فنری است. صرف نظر از اینکه زودپزی که می خواهید تهیه کنید دارای کدام نوع تنظیم کننده است, همیشه نوعی را انتخاب کنید که توانایی کار در شرایط حداکثر فشار را داشته باشد. 15psi فشار استانداردی است که در اکثر زودپزها استفاده می شود.

تنظیم کننده سوپاپی وزنی:

بهتر است زودپزی انتخاب شود که دارای تنظیم کننده جداشدنی است. این شما را قادر می سازد که دریچه تنظیم کننده را قبل از هر بار استفاده, برای اطمینان از آزاد بودن مسیر بخار امتحان کنید. این نوع تنظیم کننده به طور اتوماتیک بخار داخل دستگاه را برای ثابت ماندن فشار بر روی مقدار 15 psi از آن خارج می کند.

تنظیم کننده سوپاپی وزنی تکامل یافته:

این نوع تنظیم کننده به زودپز متصل است. در این نوع نوسان وجود ندارد و به جای آن بخار در بازه های زمانی به صورت یک دفعه از دیگ خارج می شود و به این صورت فشار داخل آن را در حد 15 psi حفظ می کند.

تنظیم کننده سوپاپی فنری:

این نوع تنظیم کننده از نوعی سوپاپ نشان دهنده استفاده می کند که میزان سطح فشار داخل زودپز را نشان می دهد. این مدل معمولا دو فشار پخت را ارائه می دهد که 10 و 15 در مقیاس psi هستند ولی همچنان فشار 15 معمول تر است.

قفل درپوش زودپز:

این قفل مانع تشکیل بخار و فشار قبل از بسته شدن درست درپوش می شود. همچنین این قفل ایمنی از باز کردن درپوش قبل از اینکه فشار بخار داخلی به میزان ایمنی کاهش پیدا کرده باشد جلوگیری می کند. با در نظر گرفتن نکات ايمني، زودپزهاي جديد طوري طراحي شده‏ اند که مجهز به قفل داخلي هستند و تا زماني که بخار آب، داخل ظرف وجود دارد امکان باز شدن در، وجود ندارد.

سبد پخت:

زودپزی انتخاب کنید که دارای سبد مخصوص پخت باشد. این به شما امکان می دهد که بالاتر از مایع غذا را قرار دهید و همچنین زمانی که از زودپز برای پختن مواد غذایی مختلف با هم استفاده می کنید به شما امکان می دهد که موادغذایی را به صورت جدا از هم قرار دهید و در نتیجه از در آمیخته شدن انها جلوگیری کنید.

روش آزاد کردن فشار(خنک کردن):

آب سرد فشار داخلی را سریعا آزاد می کند. برخی مدل ها دارای دسته آزاد کردن سریع فشار هستند که با استفاده از آن بخار به صورت عمده از دیگ خارج می شود. در روش سرد کردن با آب شما تنها منبع گرما را قطع کرده و به زودپز اجازه می دهید به آرامی سرد شود.

جنس لایه ته زودپز:

اگر زودپز از جنس استیل ضدزنگ خریداری می کنید, به دنبال مدلی باشید که دارای لایه زیرین از جنس بی متال(دو فلزی) یا تری متال(سه فلزی) باشد. نوع معمول آن سطح زیری با لایه آلومینیوم می باشد. این لایه ها از پخت غیریکنواخت و سوختگی غذا جلوگیری می کنند و موجب پخش یکنواخت گرما برروی سطح زیرین زودپز می شوند, و همچنین پاک کردن زودپز را آسان می کنند.

دفترچه راهنمای وسیله:

توجه دقیق به دستورالعملها ی گفته شده در دفترچه راهنمای وسیله ای که خریداری کرده اید بسیار ضروری است.حتی توجه به اینکه آیا زودپزی که می خواهید بخرید دارای دستورالعمل های مفید و واضح هست یا نه می تواند تعیین کننده باشد.

استیل ضدزنگ:

زودپز استیل با دیواره زیرین سه لایه (به صورت استیل-آلومینیوم-استیل یا مس-الومینیوم-مس) تهیه کنید. در این صورت سوختگی غیر یکنواخت غذا به حداقل می رسد, غذا زودتر گرم می شود و گرما برای مدت بیشتری باقی می ماند.