ماوس کامپیوتر یکی از قطعات و تجهیزات مهمی است که بدون آن به سختی می‌توان با کامپیوتر کار کرد. ماوس‌ها انواع مختلفی دارند، از ماوس‌های بزرگ سیمی دارای ترک بال، تا ابزار چندمنظوره کوچک و وایرلس. یک ماوس واقعاً خوب باید دقیق، راحت بوده و بر روی سطحی کار کند. طبیعتاً یک ماوس کارآمد، راندمان و کارایی کاربر را افزایش داده و عدم رضایت از کار با ماوس نامناسب را کاهش می‌دهد. در حال حاضر طیف گسترده‌ای از ماوس‌های کامپیوتری در بازار وجود دارد که هر کدام ویژگی‌های منحصربفرد خودشان را دارند. بدین ترتیب خریداران باید ماوس کامپیوتر را انتخاب کنند که بتواند جوابگوی نحوه استفاده آنها از کامپیوترشان باشد.
تاریخچه ماوس
اولین ماوس کامپیوتر در سال ۱۹۶۸ توسط داگلاس انگلبرت (Douglas Engelbart) تولید و به بازار عرضه شد. پس از آن و در سال ۱۹۸۴، شرکت اپل با اعمال تغییرات بر روی ماوس و تبدیل آن به وسیله اشاره‌گر مهم، اولین ماوس خود را به همراه کامپیوتر مکینتاش عرضه کرد. کمی پس از آن، بسیاری از تولیدکنندگان شروع به ساخت ماوس کردند. ماوس دو دکمه به همراه یک گوی پلاستیکی برای جابجایی در متن دارد. برای اینکه ماوس بتواند بالاترین کارایی را داشته باشد، بهتر است ماوس یا ترک بال بر روی یک ماوس پد استفاده شود. این نوع ماوس‌ها که به ماوس غلتکی مشهور بودند، با وجود کارآمد بودن، اما به دلیل اینکه توپ غلطان آنها به مرور زمان زمان کارایی خود را از دست داده و همین امر باعث کاهش دقت ماوس غلتکی می‌شد. امروزه ماوس‌های لیزری از محبوبیت بالایی برخوردارند و برای شناسایی حرکت (که خیلی هم دقیق است) از لیزر LED استفاده می‌کنند. ماوس‌های لیزری بر روی هر سطحی کارایی دارند، ویژگی‌های بسیار مفیدی داشته و کاربری آسانی هم دارند.
سیمی یا باسیم؟
این که شما از یک ماوس بی سیم استفاده کنید، کاملا به شرایط و سلیقه شما بستگی دارد. با استفاده از ماوس بی سیم دیگر دچار مشکلات گیر کردن و پیچیدن سیم آن به دور وسایل نمی شوید اما در معرض خطر تمام شدن باتری در یک زمان نا مناسب و حساس هستید.
برخی از ماوس های وایرلس نیز وجود دارند که می توانند شارژ شوند تا دیگر نگران تمام شدن باتری برای آن نباشید، اگرچه در این مدل هم نباید فراموش کنید که موس را به موقع شارژ کنید. همچنین این موس ها می توانند یک دکمه خاموش و روشن برای حفظ قدرت داشته باشند که در موس های شارژی بسیار مفید می باشد و می تواند کمک فراوانی به شما کند، به شرطی که فراموش نکنید آن را پس از استفاده خاموش کنید.
لیزری یا نوری؟
موس ها بر حسب ردیابی نقطه بر روی یک منطقه که واحد آن تعداد نقطه در اینچ می باشد، کار می کنند. یک ماوس نوری می تواند به طور کلی بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ نقطه را در یک اینچ ردیابی کند، این در حالی است که یک ماوس لیزری بیش از ۲۰۰۰ نقطه در اینچ را ردیابی می کند. اما اجازه ندهید که تعداد ردیابی نقاط، شما را گول بزند.
استفاده روزمره شما از یک ماوس، نیاز به ردیابی تعداد نقاط بالا ندارد و یک ماوس نوری می تواند تمام نیاز های شما را برطرف کند. همچنین موس های لیزری به دلیل ردیابی بالا، بسیار حساس و دارای دقت فوق العاده ای می باشند که بعضی از افراد، دقت بالا آزارشان می دهد اما طراحان گرافیک و اغلب طراحان به دنبال موس هایی با دقت بالا می باشند و حساسیت بالا را بیشتر می پذیرند.
تناسب و راحتی
یک ماوس دارای طراحی خوب باید به‌راحتی در دست کاربر جای گیرد. کاربران باید ماوس کامپیوتری را انتخاب کنند که سطح هموارتری داشته باشد تا خم شدن بیش از حد مچ دست (که می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی شود) را کاهش دهد. راحتی ماوس برای کاربرانی که مدت زمان بسیار زیادی از روز را از کامپیوتر خود استفاده می‌کنند، بسیار حائز اهمیت است. استفاده از یک ماوس ناراحت می‌تواند احساس بسیار بدی را به کاربر منتقل کند. نکته مهمی که وجود دارد این است که مطمئن شوید به راحتی و بدون کشش و تحت فشار قرار گرفتن انگشتان می‌توانید از همه دکمه استفاده کنید. کاربران چپ دست باید ماوس کامپیوتری با دکمه‌های قابل برنامه‌ریزی را خریداری کرده یا به دنبال ماوس‌های دارای کاربری هر دو دست باشند.
حساسیت
ماوس‌ها بر اساس حساسیتشان رتبه‌بندی می‌شوند. حساسیت ماوس بر اساس مقیاس نقطه در هر اینچ (dots per inch یا به اختصار dpi) یا میزان صفحه‌ای که ماوس می‌تواند در مدت زمان مشخص بخواند، سنجیده می‌شود. مسلماً هرچه مقدار این dpi بالاتر باشد، ماوس سریعتر بوده و بیشتر می‌تواند در صفحه نمایش جابجا شود. معمولاً ماوس‌های برای کاربری معمولی حداقل dpi 800، تا محدوده dpi 1200 دارند. اگر مقدار dpi بسیار بالا باشد، اشاره‌گر ماوس با اندک لمس مقدار بسیار زیادی در صفحه جابجا می‌شود. بر همین اساس گیمرها برای کنترل بهتر بازی، باید به دنبال ماوس با dpi در محدوده ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ باشند.
ارگونومی و مکانیک
احتمالا مهمترین اصل در استفاده از یک سیستم، راحتی آن در حین کار می باشد. تمامی شرکت ها جدا از این که اسما ارگونومی باشند، سعی کرده اند موس ها را طوری طراحی کنند که کاربر در هنگام استفاده از آن احساس راحتی کند. اما متاسفانه تا زمانی که یک مدت از موس استفاده نکنید نمیتوانید بفهمید که آیا مناسب هست یا نه. همچنین به دلیل سخت بودن بسته بندی اغلب موس ها نمی توانید قبل از خرید ارگونومی و طراحی آن را به خوبی لمس کنید. پس باید هنگام خرید به خوبی در باره آن تحقیق کنید. اگر شما قرار نیست مدت طولانی از موس ها استفاده کنید، می توانید زیبایی آن را مد نظر قرار دهید. اما اگر اکثر اوقات می خواهید با آن کار کنید، بسیار مهم است که طراحی آن به شکلی باشد که در هنگام استفاده دچار مشکل و ناراحتی نشوید.
دکمه های قابل برنامه ریزی
همه درباره دکمه های سمت چپ، راست و اسکرول اطلاع کامل دارند اما موس های جدید با دکمه های قابل برنامه ریزی که در کنار دستگاه قرار دارند، وارد بازار می شوند. برای مثال این دکمه می تواند برای توابع خاصی مانند دستور بازگشت استفاده شود مخصوصا اگر فردی هستید که زیاد از صفحات وب استفاده می کنید، همچین ماوسی می تواند کمک فراوانی به شما کند و یک انتخاب عالی برای شما باشد. پس به هنگام خرید یک موس به دکمه های قابل برنامه ریزی آن دقت کنید.
ماوس گیمینگ (مخصوص بازی)
همان طور که در بالا هم اشاره شد، ماوس‌های گیمینگ عمدتاً وایرلس بوده یا از طریق بلوتوث متصل می‌شوند. این نوع ماوس‌ها ویژگی‌های خاصی دارند که می‌تواند برای گیمرها بسیار مفید باشد. معمولاً به خاطر dpi بالا، زمان پاسخگویی و واکنش سریعتر، و عملکرد بالاتر، بسیار گران هستند. به علت dpi بالا، اشاره‌گر ماوس با کوچکترین لمس به سرعت حرکت می‌کند، پس با توجه به نیاز و خواسته‌تان (در مورد اینکه خیلی سریع باشد یا اندکی کند) ماوس مناسب خود را انتخاب کنید.
ماوس چندمنظوره
ماوس‌های چندمنظوره، به آن دسته از ماوس‌ها اطلاق می‌شود که برای مصارفی فراتر از کاربری ماوس‌های معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرند. می‌توان برخی از این ماوس‌ها را به‌عنوان ریموت بکار برد. برای مثال، می‌توان برای جستجو در میان محتوای درون کامپیوتر، برخی از ماوس‌ها را بالای ریموت‌هایی چون ریموت کنسول Wii، یا ریموت معمولی قرار داد. برخی دیگر می‌توانند در ساخت محتوا جهت ارائه مطلب (مانند پاورپوینت) استفاده شوند؛ بدین ترتیب متخصصین و تاجران می‌توانند از فاصله حدوداً ۱۰ متری، مطالب موردنظرشان را ارائه دهند. اغلب این گونه ماوس‌ها اشاره‌گر لیزری نیز دارند. ماوس‌های چندمنظوره برای آن دسته از افرادی که می‌خواهند با ماوس خود، کاری فراتر از کارهای متداول انجام دهند، بسیار مناسب هستند. البته این ماوس‌ها قیمت نسبتاً بالایی هم دارند.
بودجه‌تان مشخص کنید
هزینه انواع مختلف ماوس‌ها به برند، استایل و شکل ظاهری، و ویژگی‌های آن ماوس بستگی دارد. در حال حاضر یک ماوس معمولی قیمتی در حدود ۱۵۰۰۰ هزار تومان دارد. این ماوس‌ها ویژگی چندان شاخصی ندارند و شاید خیلی هم دقیق نباشد، ولی بازهم کار راه اندازند. برخی از ماوس‌ها تا نزدیک ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارند. این ماوس‌ها اغلب از نوع چندمنظوره بوده یا ویژگی‌های بسیاری (مانند ماوس‌های گیمینگ) دارند. به عنوان مثال، در حال حاضر یک ماوس معمولی وایرلس حدود ۵۰ هزار تومان است. این نوع ماوس، ماوس استانداردی ست که در عین راحت بودن، وظایف اولیه ماوس‌ها را انجام داده و از دقت خوبی هم برخوردار است. با توجه به این موارد، ماوس خوبی را انتخاب کنید که با بودجه و کاربری شما سازگار باشد.
جمع‌بندی نهایی
با تمام شرایط و ویژگی‌هایی که برای ماوس‌های امروزی تشریح شده، می‌توان خرید یک ماوس خوب و مناسب را فرآیندی نسبتاً دشوار قلمداد کرد. با این وجود، می‌توان ابداعات گوناگون را با توجه به سبک کاربری هر فرد از کامپیوتر طراحی کرد. در حال حاضر ماوس به ابزار چندمنظوره‌ای بدل شده که می‌تواند برای بهبود تجربه کاربری با کامپیوتر استفاده شود. دکمه‌های قابل برنامه‌ریزی استفاده از ماوس‌ها و کار با کامپیوتر را ساده‌تر می‌کنند؛ گشت و گذار در میان محتوای کامپیوتر، پخش فایل‌های مالتی مدیا، و گیمینگ با ویژگی‌های جدید بسیاری از ماوس‌های موجود در بازار بسیار ساده‌تر آسانتر شده است. وقتی به دنبال خرید یک ماوس کامپیوتری جدید هستید، حتماً به اندازه و شکل و راحت بودن آن توجه کنید. با توجه نوع کاربریتان، اتصال موردنظرتان (سیمی، وایرلس یا بلوتوثی) را برگزینید. حساسیت ماوس را هم بر اساس نوع کار و فعالیتی که قرار است با کامپیوتر انجام دهید، انتخاب کنید.
