تمام کارهایی که انجام می‌دهیم تا جلوی از دست رفتن انرژی را بگیریم ( مانند مسدود کردن منافذ درب‌ها و پنجره‌ها)، می‌توانند هوای آلوده را نیز درون خانه نگاه دارند. به همین دلیل است که بسیاری از مردم به امید دور نگه داشتن آسم و آلرژی اقدام به خرید دستگاه تصفیه هوا می‌کنند.
راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا
اما برخلاف ادعاهای تولیدکنندگان این محصولات، مدارک کمی دال بر اینکه تصفیه‌کننده هوا به کمتر شدن عوارض تنفسی کمک می‌کند وجود دارد. بالا بردن کیفیت هوای خانه نیازمند اقدامات بسیاری است. برای این کار ابتدا باید جلوی تولید آلودگی هوا را بگیریم. به‌عنوان‌مثال باید از کشیدن سیگار درون خانه، ایجاد گردوخاک و ریختن موهای حیوانات خانگی اجتناب و جلوگیری کرد. ما نحوه‌ی عملکرد دستگاه‌های تصفیه هوا، چگونگی کار کردن آنها در سرعت بالا و همچنین سرعت پایین و میزان سروصدای آنها را تست کرده‌ایم.
بهتر نفس بکشید
قبل از اقدام برای خرید یک دستگاه تصفیه هوا بهتر است که خودتان چند حرکت مثبت در راستای بهتر کردن هوای خانه انجام دهید. توصیه‌های ما به شما قبل از خریدن یک دستگاه تصفیه هوا این‌ها هستند:
- سیگار کشیدن درون خانه را ممنوع کنید
- سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی خانه خود را هر چند وقت یک‌بار سرویس کرده و فیلترهای آنها را تعویض کنید
- استفاده از شمع و سوزاندن چوب در شومینه خانه را به حداقل برسانید
- از فن و سیستم‌های تهویه هوا در آشپزخانه، حمام و اتاق لباسشویی استفاده کنید
- مواد شیمیایی، مایعات حلال، چسب و آفت‌کش‌ها را نزدیک محل استراحت خود انبار نکنید
- اگر وجود گرده‌های فصلی و یا داشتن آلرژی شما را از باز کردن پنجره‌های منزل منع می‌کند، از سیستم تصفیه‌کننده هوای خود به همراه یک فیلتر تمیز استفاده کنید.
مزایا و معایب
مزایا:
این دستگاه‌ها اغلب قابلیت حمل‌ونقل دارند، وزنی در حدود ۱۰ تا ۲۰ پوند داشته، دارای دستگیره‌ای برای جابه‌جایی آسان هستند و همچنین می‌توان از آنها بر روی زمین و یا میز استفاده کرد، درحالی‌که مدل‌های سنگین‌تر آنها دارای چرخ در زیر دستگاه هستند. تعداد زیادی از تصفیه‌کننده‌های هوا دارای فیلتری مخصوص برای جذب ذرات ریز معلق در هوا هستند و نکته‌ای که در این زمینه باید به خاطر داشته باشید این است که این فیلترها نیازمند تعویض به‌صورت سالیانه هستند و این هزینه باید انجام شود تا دستگاهتان بهترین عملکرد را داشته باشد هرچند که به‌تازگی مدل‌هایی به بازار عرضه شده است که فیلترهای آنها نیازی به تعویض نداشته و می‌توان آنها را تمیز کرد.
معایب:
دستگاه‌های قابل حملی که از رسوب‌دهنده‌های الکترواستاتیک و یا فنّاوری یونیزاسیون استفاده می‌کنند، کمی ازن تولید می‌کنند که می‌تواند باعث اذیت شدن شش‌ها شود. ژنراتورهای اختصاصی ازن، که زیرمجموعه‌ای از مدل‌های داخل اتاق هستند، مقادیر زیادی ازن تولید می‌کنند. به گفته‌ی تولیدکنندگان این کار به‌این‌علت صورت می‌گیرد که آلرژن هایی مانند گردوخاک، دود، ذرات معلق و جرم کاهش یابند. با این حال ازن یک تهدیدکننده‌ی سلامتی به شمار می‌رود. به همین علت فروش ژنراتورهای ازن در ایالت کالیفرنیا ممنوع شده است.
نکاتی که باید مدنظر قرار دهیم
ظرفیت تصفیه دستگاه تصفیه هوا :
ظرفیت تصفیه دستگاه تصفیه هوا همان حجم جریان هوایی است كه در یك زمان مشخص از فیلترها عبور كرده و بعنوان هوای تصفیه شده از دستگاه خارج می شود. این ظرفیت عموما با واحد متر مكعب بر ساعت M3/h نشان داده می شود. اما جهت درك بهتر مصرف كننده، ظرفیت دستگاه تصفیه هوا با توجه به حجم یا مساحت محیط مورد استفاده بیان می شود. و خریدار می تواند با توجه به حجم یا مساحت مكان مورد نظر، دستگاه خود را انتخاب كند. بطور مثال: دستگاهی كه برای فضایی به مساحت 60 متر مربع 60m2 یا حجم 180 متر مكعب 180m3 توصیه می شود بدین معنی است كه در شرایط نرمال این دستگاه قادر است در حدود 30 دقیقه كل هوای موجود در این محیط را تصفیه كند و پس از آن با دور كم آماده استارت دور بالا در صورت آلوده شدن دوباره هوای محیط خواهد بود. اگر این دستگاه در محیط بزرگتری استفاده شود میزان كاركرد دستگاه افزایش خواهد یافت. این افزایش كاركرد نباید به اندازه ای باشد كه به دستگاه تصفیه هوا صدمه ای وارد شود. در این مورد با فروشنده آگاه مشورت كنید.
دقت دستگاه ، تعداد و نوع فیلترهای دستگاه تصفیه هوا :
مسئله مهمی كه در انتخاب یك دستگاه تصفیه هوا مهم است تعداد و نوع فیلتر های درون آن است. فیلترهایی كه در دستگاه های تصفیه هوااستفاده می شوند هر كدام با توجه به مواد تشكیل دهنده و تكنولوژی ساخت توانایی حذف بخشی از ناخالصی های موجود در هوا را دارند. و اكثرا استفاده چندین نوع از این فیلتر ها در یك دستگاه منجرب به تصفیه كامل هوا می شود. اگر مصرف كننده از وجود یك نوع ناخالصی در هوا آگاه است باید بداند كدام نوع فیلتر توانایی حذف آن را دارد و این فیلتر در كدام نوع از دستگاه تصفیه هوا وجود دارد. انواع فیلترهایی كه ممكن است در دستگاه های تصفیه هوا استفاده شوند معمولا شامل موارد ذیل می باشند كه در اینجا به كاربرد هر كدام می پردازیم:
1. پیش فیلتر ( pre-filter ): این فیلتر قابل شستشو بوده و در صورت وجود در دستگاه تصفیه هوا ، ذرات ریز و درشت تر نظیر پرز ، موی حیوانات ، ذرات معلق و ذرات آلرژی زا را جذب می نماید.
2. فیلتر هپا ( HEPA Filter ): فیلتر هپا از مواد خام پروپیلن جدید و الیاف شیشه ایستا با محصول تقطیر تئین ساخته شده است. این فیلتر در دستگاه های تصفیه هوا قابلیت جذب ویروس ، باکتری ، میکروب و ذرات ریزتر از 0.1 میکرون با کارایی تصفیه بیش از 99.9% ، معروفترین فیلتر در کابردهای بیمارستانی ، اتاق عمل و اتاقهای تمیز به حساب می آید. فیلتر هپا قابل شستشو بوده و عمر آن بالای 2 سال است.
3. فیلتر پلاسمای الکترو استاتیک ( ESP ): دارای فیلتر آلومینیومی لانه زنبوری است. فیلتر پلاسمای الکترو استاتیک در دستگاه های تصفیه هوا با خاصیت بار الکتریکی ( الکتریسته ساکن ) جاذب ذرات باردار معلق در هوا توسط صفحات الکترو استاتیک می باشد. این فیلتر با افزودن ویژگی قابلیت شستشو سبب افزایش عمر فیلتر هپا می شود.
4. فیلتر کربن اکتیو ( carbon filter ): کربن این فیلتر از پوسته گردو بیوسنتز شده است. فیلتر کربن اکتیو در دستگاه های تصفیه هوا با سطح تماس بسیار بالا جاذب گازهای مضر نظیر فرم آلدئید و H2S و NH3 ، انواع بوها و آلاینده های شیمیایی نظیر دود و بوی سیگار ، بوی مواد شیمیایی و اسپری ها می باشد. عمر فیلتر کربن اکتیو یک سال می باشد.
5. فیلتر دی اکسید تیتانیوم یا کاتالیزر نوری (Tio2 ): این فیلتر از ماده نیمه رسانای Tio2 ساخته شده است. فیلتر کاتالیزر نوری در صورت موجود در دستگاه تصفیه هوا به همراه لامپ UV از آخرین و پیشرفته ترین فیلترهای موجود در دنیا بوده که بهترین جاذب آلاینده های گازی شکل و بخارات شیمیایی نظیر بنزن و آلاینده های گازی شکل ناشی از خودروها و مانع از فعال شدن ویروس است.
. لامپ مولد اشعه ماوراء بنفش ( UV ): لامپ UV در صورت وجود در دستگاه تصفیه هوا ، با تابش اشعه ماوراء بنفش با خاصیت ضد عفونی کنندگی بالا از بین برنده میکروارگانیسمهای موجود در هوا نظیر باکتریها ، ویروسها و قارچها می باشد. لامپ UV ، ویروس را تا 97.6% جذب می کند. طول موج آن mm 254 است که می تواند باکتری ها را به طور مؤثری نابود کند.
7. مولد یون منفی ( Ionizer ): در حوزه پزشکی، یون منفی به عنوان ویتامین هوا ستوده شده است. اگر که در محیطی با یون منفی بالا زندگی کنیم آنگاه این یون منفی می تواند ایمنی متابولیسم بدن انسان را بهبود ببخشد. مولد یون منفی در دستگاه های تصفیه هوا چندین میلیون یون در هر ثانیه تولید می کند (که میزان آن در دستگاه های مختلف، متفاوت است) تا یک گروه یونی را تشکیل دهد. با تولید یون منفی در فضای اتاق ضمن از بین بردن باکتریها و ذرات معلق ، احساس طراوت و شادابی را ایجاد می نماید.
راندمان فیلترهای تصفیه هوا
گرده گیاهان ، ذرات قارچ و کپک ، شوره حیوانات خانگی ، گرد و غبار و باکتری ها اندازه ای بین 0.3 تا 5 میکرون دارند. فیلترهای هپا به راحتی می توانند این گونه آلودگی ها ( با اندازه بزرگتر از 0.3 میکرون) را به دام انداخته و حذف کنند.
آلودگی هایی مثل ویروس ها ، گازهای شیمیایی ، دود سیگار و … دارای ذراتی کوچکتر از 0.3 میکرون هستند و نمی توانند توسط فیلترهای هپا حذف شوند. برای حذف این گونه آلاینده ها بهتر است از فیلترهای یونایزر، کربن فعال و یا اشعه ماورای بنفش استفاده شود.
نرخ تولید هوای تصفیه شده (CADR) نرخ تولید هوای تصفیه شده (Clean Air Delivery Rate_ CADR) کل حجم هوای تصفیه شده ای است که یک سیستم تصفیه هوا می تواند در یک ساعت تولید کند. این یک شاخص استاندارد برای اندازه گیری نرخ تولید هوای تصفیه شده است. اعداد بالاتر نشان دهنده کارایی بیشتر دستگاه در تصفیه کردن هوا است. یک واحد اندازه گیری دیگر که برای این منظور استفاده می شود CFM است که به معنای فوت مکعب در دقیقه (Cubic Feet Per Minute)است. این عدد نشان دهنده حجم هوای تولید شده در یک دقیقه است. اطلاع از این ارقام به شما کمک می کند که تصمیم بگیرید آیا محصولیکه قصد خرید آن را دارید پاسخگوی نیاز شما می باشد یا خیر؟
هزینه‌های نگهداری
بسیاری از مدل‌های قابل هم تصفیه‌کننده هوا، سالیانه بین ۱۵۰ الی ۲۰۰ دلار هزینه روی دست شما خواهند گذاشت. این مبلغ با احتساب تعویض پالایه‌ها و هزینه‌ی برق دستگاه محاسبه شده است. هر فیلتر با توجه به کیفیتش بین ۱۰ الی ۱۰۰ دلار قیمت دارد و البته مدل‌هایی از آن نیز هستند که صدها دلار قیمت دارند. برخی از دستگاه‌های تصفیه هوا از فیلتر اولیه‌ای استفاده می‌کنند که ذرات معلق درشت را قبل از رسیدن به فیلتر تصفیه‌کننده ذرات معلق ریز جذب می‌کنند. به این روش عمر فیلتر اصلی بیشتر می‌شود.
بسته به نوع استفاده، احتمالاً باید فیلتر کربن دستگاه را هر سه ماه یک‌بار تعویض کنید. برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها مدل‌هایی را خریداری کنید که دارای نماد انرژی هستند. برخی مدل‌ها هم هستند که فیلترهای قابل‌شست‌وشو دارند و می‌توان پس از شست‌وشو از فیلترهای آنها دوباره استفاده کرد.
کم سروصدا بودن دستگاه اهمیت زیادی دارد
میزان سروصدایی که دستگاه تصفیه هوا ایجاد می‌کند مهم است. به‌خصوص اگر قرار است از آن در اتاق‌خواب یا اتاق کار استفاده کنید. برای کارایی بیشتر و کاهش صدا، پیشنهاد می‌کنید به‌جای خرید یک دستگاه کوچک و استفاده از آن در سرعت بالا یک دستگاه بزرگتر تهیه کنید و از آن با سرعت پایین استفاده کنید.
فن:
اکثر دستگاه‌ها از یک فن برای مکیدن هوا به داخل دستگاه استفاده می‌کنند. دستگاه‌هایی که فن ندارند کم سروصدا تر هستند اما کارایی کمتری دارند.
نشانگر سرویس دستگاه:
دستگاهی که فیلترش کثیف باشد به‌سختی کار می‌کند. داشتن یک نشانگر سرویس دستگاه می‌تواند به شما کمک کند که زمان سرویس دستگاه را بدانید.
تایمر قابل‌برنامه‌ریزی:
این تایمر می‌تواند دستگاه شما را تنظیم کند. با استفاده از این تایمر می‌تواند به دستگاه برنامه بدهید که چه زمانی شروع به کار کرده و چه زمانی متوقف شود.
داشتن دسته‌ی حمل:
داشتن این قابلیت به شما کمک می‌کند که دستگاه را به‌راحتی جابه‌جا کنید.
داشتن گزینه‌های افزایش و کاهش سرعت:
یا داشتن این قابلیت می‌توان دستگاه را در زمان‌هایی که نیاز به استراحت یا تمرکز دارید، در حالت کم‌سرعت و درنتیجه کم سروصدا قرار داد.
همچنین در انتخاب دستگاه تصفیه هوای مناسب می توان مشخصات فنی شامل موارد زیر را مورد بررسی قرار داد:
- میزان مصرف برق: توان مصرفی به وات W
- هوشمند یا غیر هوشمند بودن دستگاه: دستگاه های هوشمند دارای حالت اتومات می باشند كه در این حالت دستگاه با توجه به میزان آلودگی موجود در هوا دور فن را زیاد یا كم می كند. وقتی هوا كاملا تصفیه شد دور فن در كمترین حالت خود قرار خواهد گرفت. در این دستگاه ها امكان تغییر دادن دور فن بصورت دستی هم امكان پذیر است.
- تعداد دور های فن: یك دستگاه تصفیه هوا ممكن است چندین دور فن داشته باشد ولی هوشمند و حالت اتومات نداشته باشد. كه در این صورت دور فن بصورت دستی تغییر خواهد كرد.
- سطح صدا: با واحد دسی بل db نشان داده می شود و در دور فن های مختلف، متفاوت خواهد بود.
- همچنین اگر ابعاد و وزن دستگاه برایتان اهمیت دارد آنها را نیز بررسی كنید.
خدمات پس از فروش:
یكی از موارد مهمی كه حتما موقع خرید دستگاه تصفیه هوا باید مورد توجه قرار داد خدمات و پشتیبانی آن محصول است. یك دستگاه تصفیه هوا هر چه قدر هم از لحاظ فنی و امكانات خوب و قوی باشد اگر هدف استفاده بلند مدت است پس از مدتی نیاز به تعویض فیلتر و گاها سرویس خواهد داشت. پس بهتر است دستگاه را از جایی تهیه كنیم كه دارای خدمات پس از فروش بوده و فیلترهای لازمه را عرضه می كند.
