بهتازگی یک دوربین با لنز قابل تعویض خریدهاید؟ بسیار عالی، هر دوربینی که خریدهاید، بهاحتمالزیاد همراه خوبی برای ماجراجوییهای شما خواهد بود. همچنین بهاحتمالزیاد دوربین شما همراه با یک لنز ارائه شده است که بد هم نیست. پس چرا باید یک لنز دیگر بخرید؟
در واقع لنزهای مختلف میتوانند انواع عکسهایی را که میتوانید بگیرید گسترش دهند. لنزهای مختلف برای عکاسی از سوژههای متفاوت و شرایط مختلف طراحی شده و مناسب هستند. مسئله این است که شما قصد دارید چه نوع عکسی بگیرید.
چه انتخابهایی وجود دارند؟
در نگاه اول، تحقیق برای خرید یک لنز عکاسی جدید ممکن است ترسناک باشد، انتخابهای زیادی وجود دارند و هر کدام دارای نامی طولانی با اعداد مختلف هستند و البته با دقت بیشتر متوجه خواهید شد که تنها تغییراتی کوچک در این اعداد به میزان قابلتوجهی قیمت را تغییر میدهند.
ولی به یاد داشته باشید که نیازی به یک پکیج کامل از لنزها نخواهید داشت و نگران تعداد زیاد لنزهایی که در سایت سازندگان یا در بروشورها دیده میشوند نباشید.
در واقع علایق شخصی شما و نوع عکاسی که انجام میدهید نوع لنز شما را تعیین خواهند کرد. البته بعضیاوقات هم نوع لنزی که دارید به عکاسی شما جهت میدهد.
دو متغیر اصلی در مورد لنزها فاصلهی کانونی و حداکثر گشودگی دیافراگم هستند. فاصلهی کانونی گسترهی دید یا آنچه بهاصطلاح زوم مینامیم را تعیین میکند و دیافراگم مقدار نوری که وارد لنز میشود را مشخص مینماید.
البته هر دو متغیر بر روی عمق میدان نیز تأثیرگذارند. در عکس زیر میتوانید تأثیر فاصله کانونیهای مختلف بر روی یک منظره و از یک جایگاه را مشاهده کنید:
بودجه – چقدر پول می توانید خرج کنید؟
بودجه هر کسی متفاوت است، و مقدار پولی که شما برای خرج کردن دارید تعیین می کند که باید کدام لنزها را در نظر بگیرید. اما، مهم نیست بودجه شما چقدر است، آن رقم را در ذهنتان نگه دارید و ادامه مطلب را مطالعه نمایید. ممکن است بعد از خواندن آن همه چیز را به گونه دیگری ببینید.
در حالت ایده آل، شما باید یک ایده خوب از این که به کدام لنزها نیاز دارید داشته باشید، و سپس می توانید بر اساس آن برنامه ریزی کنید.
این نوع تفکر می تواند منجر به یک تغییر بزرگ در این که تصمیم دارید چه لنزهایی بخرید شود. به عنوان مثال، چند سال پیش من از اندازه و وزن سیستم کانن ام ناامید شدم. همچنین داشتم به برنامه سفری که پیش رو داشتم فکر می کردم، و متوجه شدم که مهم است بسته لوازم (کیت) خود را تا آنجا که ممکن است سَبُک نگه دارم (مقدار بار دستی مجاز در فرودگاه های نیوزیلند بسیار کم بوده و قانون آن به شدت اجرا می شود). این امر به تصمیم گیری برای تعویض به سیستم فوجی فیلم سری X منجر شد. در حال حاضر من کیت سبک وزن مورد نیاز برای سفر را دارم.
کراپ سنسور یا فول فریم؟
اکثر تولیدکنندگان هم دوربین های کراپ سنسور (APS-C) و هم فول فریم را در محدوده خود پیشنهاد می دهند. اما این کار خرید لنز را حتی گیج کننده تر می کند.
اجازه دهید بگوییم شما صاحب یک دوربین APS-C هستید. اما در ورای ذهن خود فکر می کنید که ممکن است روزی یک بدنه فول فریم بخرید. در اینجا یک سوال پیش می آید – آیا شما لنزی می خرید که تنها بر روی بدنه های APS-C کار کند (مزیت آن این است که کوچک تر و سبک تر از لنزی است که متناسب با یک دوربین فول فریم می باشد) یا لنزی که متناسب با یک بدنه فول فریم نیز هست (که احتمالا بزرگتر و گران قیمت تر خواهد بود)؟
سوال سختی است، نه؟ تازه تفاوتی که سنسورها برای زاویه دید لنز ایجاد می کنند را نیز در نظر نگرفته ایم.
در حالت ایده آل، شما باید هنگام خرید اولین بدنه دوربین خود تصمیم بگیرید که آیا باید یک کراپ سنسور بخرید یا فول فریم، و در آینده به همین اندازه سنسور بچسبید. این کار تا حد زیادی روند خرید لنز را ساده می کند، و بسیاری از سردرگمی ها را از بین می برد.
آیا باید یک لنز زوم بخرید یا یک لنز پرایم؟
مزیت لنزهای زوم راحتی آنهاست. اگر شما یک عکاس مراسم عروسی هستید، خیلی راحت تر است که هر موقع لازم باشد از یک فاصله کانونی واید به یک تله فوتو زوم کنید، تا این که لنز دوربین را عوض کنید. اگر یک عکاس منظره هستید، خیلی راحت تر است که از یک لنز زوم واید برای کادربندی دقیق صحنه استفاده کنید، تا این که لنزهای پرایم (فاصله کانونی ثابت) را عوض کنید.
مزایای لنزهای ثابت یا پرایم کیفیت تصویر و دیافراگم های باز تر هستند. یک لنز کیت ۱۸-۵۵mm (حداکثر دیافراگم معمول f/5.6) را با یک لنز پرایم ۵۰mm با حداکثر گشودگی دیافراگم f/1.4 مقایسه کنید. یک تفاوت چهار پله ای، یعنی ۱۶ برابر روشن تر، بین f/1.4 و f/5.6 وجود دارد که به شما کمک می کند تا عکس هایی با پس زمینه تار بگیرید، و همچنین در شرایط نور کم، بدون بالا بردن بیش از حد ایزو عکس بگیرید. به همین دلیل است که یک لنز پرایم ۵۰mm لنز پرتره بهتری نسبت به لنز کیت ۱۸-۵۵mm است.
برخی از عکاسان لنزهای پرایم را ترجیح می دهند، برخی دیگر لنزهای زوم را – فکر کردن در مورد اولویت هایتان به شما کمک خواهد کرد تا تصمیم بگیرید کدام یک از آنها برای شما بهتر است.
به عنوان مثال، اگر شما یک عکاس منظره هستید که همیشه در f/8، f/11 یا f/16 عکس می گیرید، آنگاه دیافراگم های بازتری تری که لنزهای پرایم ارائه می دهند، برای شما استفاده چندانی ندارند، و یک لنز زوم ممکن است انتخاب بهتری باشد.
فرمت
علاوه بر این که باید از مناسب بودن گیره لنزی که میخرید اطمینان حاصل کنید، توجه به بزرگی عکس تولید شده با توجه به اندازه سنسور دوربین نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا دوربینها سنسورهایی با سایزهای متفاوت استفاده میکنند و سازندگان لنزهایی متناسب با همان دوربین طراحی میکنند.
برای مثال با اینکه دوربینهای دیجیتال نیکون با سنسورهای فول فریم یا APS-C تولید میشوند، و هر دو لنزهایی با گیره F-mount استفاده میکنند، اما اگر از لنزهای DX استفاده کنید تصویر نهایی اندازه ای برابر با اندازه سنسور کوچک تر خواهد داشت. درحالیکه لنزهای FX کل فریم را پوشش میدهند با استفاده از یک آداپتور در دوربینهای نیکون ۱ نیز قابل استفاده هستند. بدین ترتیب لنزهایی که برای دوربینهای کوچکتر طراحی شده اند میتوانند از نظر اندازه کوچکتر و از نظر وزن سبکتر باشند.
لنزهای زوم و پرایم
بیشتر لنزها، از جمله لنزهای کیت که همراه دوربین ارائه میشوند از نوع زوم هستند. این لنزها دارای ساختار پیچیدهای هستند که باعث میشوند بتوانند فواصل کانونی مختلف را پوشش دهند. لنزهای زوم باکیفیت بالا و دیافراگم ثابت معمولاً قیمتهای بالایی نیز دارند. دو مثال شناختهشده و پرکاربرد پا پوشش مناسب فواصل کانونی واید تا تله لنزهای Canon EF 24-105mm F/4L IS USM و Nikon AF-S NIKKOR 24-120mm F/4G ED VR هستند.
نوع دیگر لنزها که با نام پرایم شناخته میشوند تنها دارای یک فاصلهی کانونی هستند. بنابراین نمیتوان فاصلهی کانونی آنها را با زوم تغییر داد. ولی به دلیل ساختار سادهتر میتوان آنها را با دیافراگمهای گشودهتر طراحی کرد و معمولاً عملکرد اپتیکال بهتری هم دارند. ازلحاظ خلاقیت نیز بسیاری از عکاسان این نوع لنزها را ترجیح میدهند، زیرا باعث میشود زمان بیشتری را صرف کادربندی و تغییر در زاویهی دید کنند.
این نوع لنزها به دلیل ساختار سادهتر دارای قیمت ارزانتری هم هستند، از نمونههای بارز و پرکاربرد این نوع لنزها میتوانCanon EF-S 24mm F/2.8 STM و Nikon AF-S DX NIKKOR 35mm F/1.8G را نام برد.
لنز تلهفوتو چیست؟
کلمهی تلهفوتو برای لنزهایی با فاصلهی کانونی زیاد استفاده میشود، البته بیشتر افراد لنزهایی با فاصلهی کانونی بیش از 50 میلیمتر را با این نام میشناسند.
بیشتر سازندگان، همراه دوربین خود یک لنز تله نیز ارائه میکنند یا از لنزهایی با گسترهی واید تا تله مانند 135-18 استفاده میکنند. اکثر اینگونه لنزها دارای حداکثر دیافراگم متغیر از F3.5 تا F5.6 هستند. این لنزها معمولاً عملکرد قابل قبولی دارند و تا زمانی که نور مناسبی داشته باشید عکسهای خوبی را ثبت میکنند. البته لزوماً از لحاظ شارپنس و کنتراست بهترین نیستند، ولی قیمت مناسب باعث میشود جذابیت زیادی داشته باشند.
مقاومت در برابر رطوبت و گرد و غبار
یکی از ویژگیهای مهم لنزها که اغلب تازهکارها اعتنایی به آن ندارند مقاوت لنز در برابر رطوبت و گرد و غبار است. در عکاسی منظره و طبیعت بارش برف و باران و وجود گرد و غبار در هوا امری طبیعی و اجتنابناپذیر است. بنابراین، مقاومت در برابر رطوبت و گرد و غبار تا حد زیادی میتواند خیال عکاس را بابت سلامت لنز گرانقیمتش در شرایط مختلف جوی راحتکند. البته، برای اطمینان کامل، بدنه یا همان دوربین هم باید دارای این ویژگی باشد. خوشبختانه، تعداد زیادی از لنزهای باکیفیت دارای این ویژگی هستند؛ اما این مورد هم به عنوان بخشی از کیفیت ساخت لنز باید موردی بررسی شود چراکه در این زمینه استاندارد تعریفشدهای وجود ندارد و در نتیجه برای تمام لنزها از شرکتهای سازنده مختلف این ویژگی معنای یکسانی ندارد. در نهایت، اگر لنز شما این ویژگی را ندارد بدین معنی نیست که بههیچوجه برای عکاسی منظره مناسب نیست، بلکه معنایش این است که در شرایط جوی و مکانهای خاص (زیر برف و باران و جاهایی مثل کویر که گرد و غبار فراوان است) باید بیشتر مراقب لنز خود باشید.
فاصلهی کانونی
زمانی که برای خرید لنز مناسب عکاسی منظره تحقیق میکنید، خیلیها به شما لنزهایی با زاویهی دید باز یا در اصطلاح واید را پیشنهاد میکنند. این پیشنهاد کاملاً منطقی و درست است و در اکثر مواقع برای ثبت یک منظره و نشان دادن وسعت آن به لنزی واید نیازمند هستید. مشخصهی لنزهای واید این است که دارای فاصلهی کانونی کمی هستند؛ اما اندازهی سنسور تصویر دوربینی که لنز قرار است بر روی آن قرارگیرد هم در زاویهی دید لنز تأثیرگذار است.
حتماً شنیدهاید که در عالم عکاسی (و البته فیلمبرداری)، فاصلهی کانونی 50 میلیمتر را در اصطلاح فاصلهی کانونی نرمال درنظر میگیرند؛ اما این مطلب تنها در مورد دوربینهایی با سنسور تصویر 35 میلیمتری یا در اصطلاح فولفریم صادق است. هرچه سنسور تصویر بزرگتر یا کوچکتر شود زاویهی دیدی که در فاصلهی کانونی 50 میلیمتر بدست میآورید هم بیشتر یا کمتر میشود. پیچیده شد؟ نگران نباشید الان سادهاش میکنم! اکثر دوربینهای DSLR و بدون آینهی امروزی در دو قطع سنسور فولفریم و سنسور سایز APS-C ساخته میشوند. تکلیف دوربینهای فولفریم که مشخص شد، در فاصلهی کانونی 50 میلیمتر، زاویهی دید نرمال را ارائه میدهند. در دوربینهایی با سایز حسگر APS-C، به علت کوچکتر بودن اندازهی سنسور تصویر، فاصلهی کانونی تقریبی 30 تا 35 میلیمتر زاویهی دید نرمال را فراهم میکند.
دانستن فاصلهی کانونی نرمال لنزها در دوربینهایی با سایز سنسور متفاوت از این جهت اهمیت دارد که حیطهی فواصل کانونی واید را برای ما مشخص میکند. یعنی در دوربینهای فولفریم، فواصل کانونی کمتر از 50 میلیمتر و در دوربینهای سایز APS-C فواصل کانونی کمتر از 30 میلیمتر را واید در نظر میگیریم. برای عکاسی منظره، لنزهای واید و مخصوصاً سوپر واید که زاویهی دید خیلی زیادی دارند میتوانند ضمن ثبت قسمت وسیعی از منظرهای که از آن عکاسی میکنید، با کمی اغراق در پرسپکتیو حالت عظمت و بزرگی به منظرهی شما بدهند.
اما آیا لنزهای تِله هم در عکاسی منظره جایگاهی دارند؟ پاسخ یک بلهی محکم است! لنزهای تله دارای زاویهی دید کمتری نسبت به لنزهای واید و نرمال هستند (بیش از 50 میلیمتر در فولفریم و 35 میلیمتر در APS-C) و برای جداکردن و تأکید بر سوژهای خاص در عکس مورد استفاده قرار میگیرند. در عکاسی منظره هم ممکن است موقعیتی پیش بیاید که بخواهید از سوژهای (مثلاً رشته کوههایی در دوردست) عکس بگیرید. در این حالت، استفاده از لنز تله با فاصلهی کانونی مناسب به شما این امکان را میدهد که عکسهای منظرهی متفاوتی نسبت به آنچه دیگران فقط با لنزهای واید ثبتکردهاند بگیرید.
تثبیت کننده تصویر
تثبیت کننده تصویر موتوری در داخل لنز است، که المان ها را طوری حرکت می دهد که جنبش ایجاد شده توسط لرزش دوربین را خنثی می کند. تولیدکنندگان مختلف به آن اسم های متفاوتی داده اند (به عنوان مثال، نیکون آن را کاهنده لرزش یا Vibration Reduction می نامد و کانن تثبیت کننده تصویر یا Image Stabilization). این ویژگی به شما کمک می کند در نور کم، با استفاده از تنظیمات ایزوی پایین تر یا دیافراگم های کوچک تر، نسبت به آنچه که در غیر این صورت ممکن نخواهد بود، عکس بگیرید.
* برخی از تولیدکنندگان، مانند سونی و پنتاکس، تثبیت کننده تصویر را در بدنه دوربین می سازند، نه لنز.
امیدوارم این نکات برای تصمیم گیری در مورد این که دفعه بعد کدام لنز را باید برای دوربین خود بخرید، به شما کمک کند.