راهنمای خرید کفش کوهنوردی

کفش مهم ترين وسيله يک کوهنورد است. در صورتی که قصد کوهنوردی داشته باشید، تهیه‌ی یک کفش کوهنوردی مناسب برای شما ضروری است. در این نوشتار سعی بر راهنمایی کاملی برای خرید کفش برای کوهنوردان گرداوری شده است.

مقدمه:

از قديم گفتن، پا، قلب دوم انسان و مخصوصا کوهنوردان است. بنابراين کفش که محافظ پا بوده و از مهمترين وسايل و پوشاک کوهنوردي به شمار مي رود. کفش در تمام رشته هاي کوهنوردي ، يخ نوردي ، سنگ نوردي ، جنگل پيمایي ، کوهپيمایي سبک و سنگ نوردي سالني و … بدون ترديد اولين و مهمترين وسيله بحساب مي آيد.
انتخاب درست و استفاده بجا از آن می تواند بسیار بر سلامتی پاهای شما تاثیر بگذارد.

ضدآب بودن

شاید تاکنون از افراد زیادی شنیده باشید که در ابتدای بیان ویژگی‌های یک کفش‌ کوهنوردی ، به Gore-Tex بودن آن اشاره می‌کنند. Gore-Tex در واقع نام یک تکنولوژی پیشرفته در ساخت پارچه است که مزیت‌هایی برای آن ایجاد می‌کند. هنگام استفاده از کفش‌های کوهنوردی، فرقی نمی‌کند که صعود زمستانه دارید یا کفش خود را در سایر فصول سال استفاده می‌کنید؛ قابلیت ضدآب بودن در کفش شما از میزان اهمیت زیادی برخوردار است تا تحت هر شرایط آب‌وهوایی و با بارش‌های فصلی، بخش داخلی کفش همچنان خشک باقی بماند. وجود تکنولوژی‌هایی نظیر Gore-Tex در ساخت انواع کفش علاوه بر ایجاد هواخوری، تضمین‌کننده‌ی مقاومت آن‌ها در برابر نفوذ آب خواهد بود.

استحکام کفش کوهنوردی

هر لحظه ممکن است در مسیر صعود، تکه‌سنگی کوچک از بالا بلغزد و روی پای شما فرود آید؛ چه‌بسا به بروز آسیب‌هایی نیز منجر شود. با توجه به وجود خطرات این‌چنینی، برای ساخت کفش‌های کوهنوردی از موادی استفاده می‌شود که مقاومت زیادی در برابر ضربه و فشار داشته باشد تا در صورت بروز چنین حوادثی، از جهت حفظ ایمنی پاهایتان آسوده‌خاطر باشید. طراحی برخی کفش‌های کوهنوردی به گونه‌ای است که در قسمت پنجه، لایه‌ای محافظ قرار داده شده. این لایه‌ی محافظ ایمنی کفش را دربرابر فشار و ضربه بیشتر می‌کند. درواقع سازندگان کفش‌های کوهنوردی برای تقویت ساختار کفش در قسمت پنجه از موادی مستحکم نظیر چرم طبیعی، چرم مصنوعی یا کامپوزیت استفاده می‌کنند که به رویه‌ی کفش استحکام بیشتری می‌بخشد.

رویه و داخل کفش :

در گذشته کفش ها از دوختن چرم های درست می‌شدند، کفش‌های چرمی امروزه کمتر متداول هستند و جای خود را به کفش‌هایی با طرح‌های جدید و رویه‌هایی از الیاف مصنوعی و سایر مواد نو ترکیب داده‌اند. هر چند کفش ها درحال تغییر هستند ولی وظایف و کارهایی که باید انجام دهند، تغییر پیدا نکرده است. پیشرفت ساخت کفشها راحتی و ایمنی بیشتر را برای کوهنوردان حاصل کرده است.

انواع آن:

1- چرم (مصنوعی یا طبیعی)
2- پارچه های گورتکس (Gore-tex)، سیمپاتکس (Sympatex) (عایق باد، رطوبت و قابل تفنس)
3- مواد نو ترکیب مانند کولار (پارچه ضربه گیر)
4- تین‌سولیت (Thinsulate) (خاصیت حفظ گرمای پا، برای ساخت کفش هاي زمستانی)
5- فایبرگلاس (در میان کوهنوردان ایرانی به پلاستیکی معروف است، برای کوهنوردی اصلا مناسب نیستند)

خصوصیات لازم رویه کفش:

۱- ضد آب باشد.
۲- قابلیت تعریق داشته باشد.
۳- تا حدی برای راحتی پا، نرم و قابل انعطاف باشد.
۴- محکم باشد.
۵- قابل ارتجاع باشد.
۶- مقاوم به سرما، گرما و عوامل محیطی باشد.
۷- بندها تا نزدیکی پنجه ی پا ادامه داشته باشد. (راحت تر است، بهتر کیپ می شود و درآوردن آن راحت تر است)
۸- تا روی پا و قوزک ها را بپوشاند.

چگونگی تنظیم اندازه کفش کوهنوردی:

1) هنگام خرید و امتحان کردن کفش کوهنوردی، پیش از بستن بندهای، پایتان را تا جایی که امکان دارد در داخل کفش به قسمت جلو برانید و پنجه‌ی پایتان را کاملاً در جلوی کفش قرار دهید در این هنگام باید به اندازه حداقل قطر یک انگشت پاشنه با انتهای کفش فاصله داشته باشد.
2) پس از مرحله یک بند کفش را محکم بسته و با آن راه بروید. اگر کفش مناسب پای شما باشد پایتان در داخل آن کاملاً راحت است. در این حالت کفش نباید هیچ ‌گونه فشاری بر انگشتان شست از لایه‌ی بیرونی و بر روی انگشت کوچک تان از لایه‌ی درونی و کناری و قوس استخوانی روی پایتان وارد نماید. راه رفتن با آن می‌توانید از راحت بودن آن مطمئن شوید.
3) پس از پوشیدن کفش و بستن بند آن، روی یک پای خود ایستاده و با پای دیگر خود به دیوار ضربه وارد کنید. اگر کفش مناسب باشد در این حالت هیچ‌‌گونه ضربه‌ای به طور مستقیم به پایتان وارد نمی‌شود.
4) بعد از پوشیدن پوتین و بستن بندهای آن، با ایستادن روی کناره‌ی خارجی پای خود، مطمئن شوید پوتین از قوزک پایتان محافظت می‌کند.

زیره

یکی از مواردی که در طراحی و ساخت کفش کوهنوردی اهمیت زیادی دارد، جنس زیره و نوع آج‌هایی است که در آن استفاده می‌شود. زیره‌ی کفش‌های کوهنوردی با توجه به موارد استفاده‌ای که دارند، با یکدیگر متفاوت‌اند. درواقع برای کفش‌هایی که در سنگ‌نوردی، یخ‌نوردی یا کوهنوردی در ارتفاعات زیاد استفاده می‌شوند، طراحی زیره باید به شکلی باشد که قابلیت نصب کرامپون را داشته باشد؛ اما برای کفش‌هایی که در ارتفاعات پایین‌تر استفاده می‌شوند، صرفا وجود زیره‌ای آج‌دار و تهیه‌شده از لاستیکی مقاوم کافی است تا با ایجاد اصطکاک با سطح زمین بتواند به شما کمک کند که به‌راحتی به مسیر خود ادامه دهید. یکی از انواع زیره‌هایی که در بیشتر کفش‌های کوهنوردی استفاده می‌شود، زیره‌ی تولیدی شرکت ویبرام است که از لاستیکی بسیار با‌کیفیت تهیه می‌شود. طراحی این زیره به گونه‌ای است که به واسطه‌ی برآمدگی‌های زیره‌ی کفش، به شما در پیمایش مسیرهای ناهموار کمک خواهد کرد.

قابلیت حفظ دما و هواخوری

این دو قابلیت کاملا با یکدیگر متفاوت هستند؛ اما برای انتخاب کفش مناسب کوهنوردی باید به این دو قابلیت به‌طور یکسان توجه داشت. آن دسته از کفش‌های کوهنوردی که برای صعود سه‌فصله استفاده می‌شوند، باید دارای قابلیت هواخوری باشند تا علاوه بر جلوگیری از تعریق زیاد سطح پوست، به خنک نگه داشتن پای شما کمک کنند. اما برای کفش‌های مورداستفاده در صعودهای زمستانه یا در محیط‌های سرد، قابلیت هواخوری اهمیت چندانی ندارد و مهم این است که کفش بتواند پایتان را گرم نگه دارد. برای ساخت این کفش‌ها بیشتر از تکنولوژی‌هایی بهره می‌گیرند که از هدررفتن دمای بخش داخلی کفش جلوگیری کند و مانع از سرمازدگی پاهایتان شود. برای انتخاب چنین کفش‌هایی باید به دمایی که کفشتان در آن قابل‌استفاده است، توجه زیادی داشته باشید تا در نهایت بتوانید بهتر انتخاب کنید.

کفی کفش (تخت کفش):

لايه ای ویژه از کربن و لاستیک، که معروف ترين آن نام تجاری “ويبرام” Vibram ايتاليا بوده، ماده‌ای سخت، ضد لغزش و پراستحکام است.

خصوصیات لازم برای کفی کفش باید شامل موارد ذیل باشد:

1- ضربه گیر باشد.
2- وضعیت استقرار کف پا را در داخل کفش حفظ کند.
3- عاج های عمیق داشته باشد.
4- اصطکاک خوبی داشته باشد.
5- مقاومت مناسبی داشته باشد.
6- انعطاف پذیری (بستگی به نوع کفش دارد)

وزن کفش کوهنوردی

بیشتر کفش‌های مناسب کوهنوردی وزنی بالاتر از ۳۰۰ گرم دارند. درواقع مجموعه موادی که جهت افزایش کیفیت در ساخت این دسته کفش‌ها به کار می‌رود، وزن بیشتری به آن‌ها می‌دهد. در انتخاب کفش‌ کوهنوردی، باید توجه داشته باشید که کفش شما وزن بسیار زیادی نداشته باشد. مقدار انرژی مورد نیاز برای گام برداشتن با کفش‌های سنگین بسیار بیشتر از کفش‌هایی است که وزن کمتری دارند. با توجه به این که در کوهنوردی، حفظ انرژی برای ادامه‌ی پیمایش مسیر اهمیت دارد، کفشی انتخاب ‌کنید که وزنی متناسب داشته باشد تا با استفاده از آن به مصرف بیش از حد انرژی نیاز نداشته باشید. البته دقت کنید که کفش‌های کوهنوردی مناسب ارتفاعات بالاتر یا بوت‌های کوهنوردی ممکن است وزنی بیشتر از ۵۰۰ گرم داشته باشند که به دلیل ضخیم‌تر بودن لایه‌ی میانی آن‌هاست تا به ایمنی بیشتر و گرم ماندن پا کمک کند.

‌

بعضی از برندهای معروف کفش کوهنوردی:

lasportiva: در میان کفش های سنگین کوه‌نوردی می‌توان به لسپورتیوا اعتماد کرد. این مدل ایتالیای الاصل در بازارهای اروپا طرفداران زیادی دارد. این نوع کفش‌های به تعداد محدود در شهر val di fiemme ایتالیا تولید می شوند.

Meindl: مایندل محصولی آلمانی ا ست که کمتر در ایران به چشم می خورد. کیفیت عالی همراه با رعایت اصول ارگونومی، مطابق با استاندارهای جهانی تولید شده، این نوع کفش‌ها را می‌توانید در نمونه‌های کوه‌پیمایی و کوه‌نوردی بیابید.

سیستم MFS Vacuum در طراحی پاشنه و زیره این نوع کفش‌ توانایی جذب شوک‌های گام‌برداری را بالا برده و فوم برگشت‌پذیر در بدنه کفش کاملا با زوایای پا منطبق می‌شود. در ضمن تولید این کفش در خود آلمان است.

SALEWA: سالیوا هم یکی از معروف‌ترین نمونه‌های اروپایی است که بیشتر اصالت آلمانی دارد و در اکثر نقاط جهان به عنوان یکی از یاران دیرینه کوه‌نوردی به شمار می‌آید.

در تولید این کفش نیز استانداردهای جهانی رعایت شده و در کل کفشی قابل اطمینان است.

LOWA: لووای آلمانی نیز متولد ۱۹۲۳ می‌باشد و در ایران معرف حضور اکثر کوه‌نوردان است. زیره ویبرام و کف شوک‌گیر با سیستم PU، همراه با محافظ‌های لاستیکی دور بدنه، کارایی منحصر به فرد و دوام بیشتر را برای کفش تضمین می کند. استفاده از گورتکس نیز در ساختار کفش، قابلیت تنفس و ضد تعریق را به مزایای کفش اضافه می‌کند. سگک‌ها در این کفش علاوه بر نمونه‌های فلزی، نمونه‌های جدید تسمه‌ای می باشد که امکان شکستن و یا کنده شدن سگک را به صفر می‌رساند.

SCARPA: این برند نیز محصولات خود را در کشور ایتالیا و با بهره‌گیری از آخرین تکنولوژی‌های روز تولید می‌کند، و دارای تنوع مدل فراوانی است و اغلب مدل‌ها در داخل کشور موجود و قابل تهیه است.

zamberlan: این کفش هم در ایتالیا تولید می‌شود. کفش های زامبرلن ایتالیا دارای تنوع مدل زیادی هستند و تمام مدل های روز آن را در ایران می‌توان سفارش داد. کیفیت بالایی دارند و کفش‌های پیاده‌روی و کوه‌پیمایی آن جزو بهترین محصولات هستند.